Czym jest astrofotografia? Jak fotografować nocne niebo? Jakiego sprzętu potrzebuję?
W poniższym poradniku postaram się odpowiedzieć na te pytania.
Ciągły rozwój aparatów cyfrowych, kamer i coraz większa dostępność dobrej optyki w ostatnich latach przyczyniła się do rozwoju amatorskiej astrofotografii, która jeszcze 30 lat temu była dla większości ludzi nieosiągalna.
Astrofotografia czyli sztuka robienia zdjęć sfery niebieskiej
Pojęcie astrofotografii odnosi się nie tylko do profesjonalnego fotografowania odległych obiektów, tak jak wiele osób myśli. Astrofotografią może też być zwyczajne robienie zdjęć nocnego nieba, które jest dostępne praktycznie dla każdego.

Od czego zacząć?
Na początku najlepiej jest się zastanowić co chcemy fotografować, bo od tego w dużej części zależy dobór naszego sprzętu. Na początku swojej przygody najlepiej zacząć od szerokich zdjęć nocnego nieba, ponieważ nie potrzebujemy do tego skomplikowanego sprzętu. Wystarczy nam aparat z szerokim i możliwie najjaśniejszym obiektywem i statyw. Jeśli nie posiadacie dużego wyboru obiektywów, zwykły kitowy w zupełności wystarczy.
Jak zaplanować swoje zdjęcia
Planowanie zdjęć w astrofotografii jest kluczowe, zwłaszcza jeśli chcemy fotografować nocne niebo wraz z krajobrazem, najlepiej jest wybrać się za miasto, z dala od świateł. Sztuczne światło uniemożliwia nam zobaczenie piękna nocnego nieba. Gdzie nocne niebo będzie najlepiej widoczne możemy sprawdzić na stronie Light Pollution Map. Sprawdzone miejsca z ciemnym niebem możemy wyszukać na stronie AstroSpots.com. Ważnym czynnikiem wpływającym na zaświetlenie nocnego nieba jest Księżyc więc powinniśmy upewnić się, czy nie znajduje się on aktualnie na niebie. Najlepszym czasem na astrofotografię jest nów i kilka dni przed oraz po nim.
Jeśli już wybraliśmy odpowiednie miejsce, to za pomocą darmowego programu Stellarium możemy sprawdzić jak nocne niebo będzie wyglądać w danej lokalizacji o określonej godzinie.
Ustawienia aparatu:
- Ustawianie ostrości: W nocy przy bardzo słabym świetle ostrość będziemy musieli ustawiać manualnie. Najlepiej wybrać sobie jakąś jasną gwiazdę lub planetę i ustawić na niej ostrość za pomocą trybu Live View. Jeżeli nasz aparat nie posiada tego trybu ustawienie ostrości może być trochę trudniejsze. Najlepiej po prostu ustawić ostrość blisko nieskończoności i robić serię krótkich, próbnych zdjęć zmieniając ostrość po kawałku.
Wygląd gwiazd podczas ustawiania ostrości, po lewo nieostre, po prawo idealnie ostre
- ISO: Parametr ISO w skrócie oznacza czułość matrycy w naszym aparacie. Im większe jest ISO tym jaśniejsze będą zdjęcia, jednak wysokie ISO powoduje powstawanie szumu, którego w naszych zdjęciach chcemy uniknąć.

W przypadku astrofotografii ustawienia ISO należy utrzymywać na możliwie najniższej wartości. Zwykle optymalna wartość ISO znajduje się w przedziale od 400 do 3200, jednak dla każdego aparatu jest ona inna.
-
-
- Czas otwarcia migawki: Określa on jak długo migawka w naszym aparacie pozostaje otwarta. Do fotografii nocnej staramy się możliwie jak najbardziej wydłużyć czas otwarcia migawki. Jednak przy zbyt długi czas naświetlania sprawi że gwiazdy na naszym zdjęciu wyjdą poruszone. Z pomocą przychodzi nam zasada 600. Aby gwiazdy na naszym zdjęciu nie wyszły poruszone należy podzielić ogniskową naszego obiektywu przez 600, wtedy uzyskujemy teoretyczny maksymalny czas naświetlania bez poruszonych gwiazd, jednak może on być nadal trochę za długi dlatego warto go i tak minimalnie skrócić. Jeśli posiadamy aparat z matrycą asp-c należy podzielić realną ogniskową naszego obiektywu, z uwzględnieniem cropa 1.6x.
Przykładowe zdjęcie ze zbyt długim czasem naświetlania Photo by Owen Rupp on Unsplash
- Czas otwarcia migawki: Określa on jak długo migawka w naszym aparacie pozostaje otwarta. Do fotografii nocnej staramy się możliwie jak najbardziej wydłużyć czas otwarcia migawki. Jednak przy zbyt długi czas naświetlania sprawi że gwiazdy na naszym zdjęciu wyjdą poruszone. Z pomocą przychodzi nam zasada 600. Aby gwiazdy na naszym zdjęciu nie wyszły poruszone należy podzielić ogniskową naszego obiektywu przez 600, wtedy uzyskujemy teoretyczny maksymalny czas naświetlania bez poruszonych gwiazd, jednak może on być nadal trochę za długi dlatego warto go i tak minimalnie skrócić. Jeśli posiadamy aparat z matrycą asp-c należy podzielić realną ogniskową naszego obiektywu, z uwzględnieniem cropa 1.6x.
-
- Przysłona: Jest to najprościej mówiąc otwór na obiektywie, którego wielkość możemy regulować, dzięki czemu mamy kontrolę nad tym, jak doświetlone będzie zdjęcie. W fotografii nocnej chcemy uchwycić jak najwięcej światła, więc wartość przysłony powinna być możliwie najniższa. Jednak przy jasnych obiektywach o przysłonie rzędu f1.4, f2 można ją lekko przymknąć w celu poprawy komy czy aberracji.
Jeśli już wiemy jakiego sprzętu chcemy użyć i wiemy jak poprawnie dostosować ustawienia ekspozycji wystarczy pojechać w jakieś wcześniej znalezione, ciemne miejsce poza miasto i zacząć próbować. Warto oczywiście eksperymentować z różnymi ustawieniami, pozwoli nam to uzyskać pożądany efekt.
Powodzenia!
