Rozpoczyna się krótki, bo kilkudniowy okres aktywności meteorów z roju Drakonidów. W niektóre lata rój ten zaskakiwał obserwatorów, dlatego przyjrzyjmy się pokrótce temu co szykują dla nas Drakonidy w tym roku.
Drakonidy to rój meteorów którego aktywność przypada między 6 a 10 października każdego roku, z maksimum w okolicach 8 października. Rój ten jest aktywny wyjątkowo krótko, zaledwie kilka dni, jednakże obserwacje na przestrzeni wielu lat pokazały, że w te kilka dni potrafił mocno zaskoczyć. Drakonidy znane są z okresowych deszczy meteorów, jak np. w latach 1933 i 1946, kiedy to obserwowano nawet kilkaset meteorów w ciągu minuty. W innych latach kiedy obserwowano wzmożoną aktywność tego roju, obserwowano niższe lecz wciąż imponujące wskaźniki ZHR, rzędu 200-500 zjawisk w ciągu godziny. Ostatnie wybuchy tego roju miały miejsce w 2011 r. (ZHR ≈ 300) i zupełnie nieoczekiwanie w 2012 r. (głównie bardzo słabe meteory, wykryte głównie przez kanadyjski system radarów meteorologicznych CMOR). Maksimum w roku 2018 przełożyło się na znacznie wyższą niż przewidywano wartość ZHR, która wyniosła wtedy około 150 zjawisk, w okienku trwającym około 4 godziny.
Radiant roju Drakonidów w gwiazdozbiorze Smoka. Źródło.
Rój Drakonidów związany jest z kometą 21P/Giacobini-Zinner. Jest to kometa okresowa należąca do rodziny komet Jowisza, odkryta niezależnie dwukrotnie: 20 grudnia 1900 przez francuskiego łowcę komet Michela Giacobiniego i powtórnie 23 października 1913 przez niemieckiego astronoma Ernsta Zinnera. Kometa okrąża Słońce w okresie nieco ponad 6,5 roku, ostatni raz przechodząc peryhelium we wrześniu 2018 roku. Stąd też wniosek, że w lata powrotu komety w okolice Słońca, można spodziewać się również wzmożonej aktywności tego roju.
Kometa macierzysta roju Drakonidów – 21P/Giacobini-Zinner podczas powrotu w 2018 roku. Źródło.
Drakonidy prócz sporadycznych wybuchów, są dość mało aktywnym rojem. Podczas zwyczajnego maksimum, obserwuje się 5 do 20 zjawisk w ciągu godziny. Prędkość wchodzenia meteorów do atmosfery wynosi ok. 21km/s, są więc to jedne z wolniejszych rojów.
W kalendarzu IMO na rok 2021 nie ogłoszono wzmożonej aktywności tego roju, jednak obserwując sytuacje na przestrzeni ubiegłych lat, warto i w tym roku zwrócić uwagę na ten rój. Tego roku szczyt aktywności przewidziany jest na 8 października około 20:30 czasu polskiego, z ZHR wynoszącą ok. 5 zjawisk w ciągu godziny. W obserwacjach nie będzie przeszkadzał Księżyc który będąc dwa dni po nowiu (6 października), będzie zachodził niedługo po Słońcu.
Radiant roju znajduje się w okolicach głowy Smoka, między gwiazdami β Dra (+2,75 mag) i ν Dra (+4,85 mag) będącej gwiazdą podwójną. Górowanie radiantu Drakonidów na naszym niebie, przypada około 17:00 CEST, więc jeszcze przez zmrokiem, dlatego obserwacje najlepiej przeprowadzać gdy tylko dostatecznie się ściemni, ponieważ z każdą kolejną godziną radiant będzie znajdował się coraz niżej nad horyzontem, co również wpływa na wskaźnik ZHR, obniżając jego wartości.
Położenie radiantu Drakonidów 8 października 2021 roku, 20:30 CEST.
Obserwując meteory niezależnie z jakiego roju, należy pamiętać by nie skupiać się na jednym konkretnym punkcie na niebie, nawet na radiancie. Najlepiej jest swobodnie wodzić wzrokiem po całym niebie, mając radiant przed sobą, ponieważ meteory mogą pojawić się w każdym miejscu sfery niebieskiej, a kierunek ich „wylotu” będzie z okolic radiantu.
Źródła:
- Kalendarz astronomiczny na 2021 rok
- Kalendarz IMO na 2021 rok
- Levy D.H.: Niebo. Poradnik użytkownika. Prószyński i S-ka, Warszawa 1996.
- Stellarium
